ÜST SİNDİRİM SİSTEMİ ENDOSKOPİSİ (GASTROSKOPİ) NEDİR?
Üst sindirim sistemi endoskopisi mide-bağırsak hastalıklarında tanı ve/veya tedavi amacıyla uygulanmaktadır. Bu işlem özel olarak tasarlanmış bükülebilir ışıklı bir hortumla yemek borusu, mide, ince bağırsağın başlangıç bölümü iç yüzeyinin görülerek şikayetlerin nedeninin ortaya çıkartılmasına ve gerektiğinde işlem sırasında bu bölgelerden çeşitli küçük parçaların (biyopsi) alınmasına olanak sağlar.
GASTROSKOPİ NASIL YAPILIR?
Gastroskopi ile ağızdan itibaren yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağı (duodenum) incelenir. Bu işlemler sırasında ucuna ileri teknoloji ürünü bir kamera yerleştirilmiş esnek bir tüp yani Endoskop kullanılır. 8-10 milimetre kalınlığında son derece yumuşak bir boru yemekborusundan mideye ve onikiparmak barsağına görülerek yönlendirilip ulaşılıyor. Aşağı yukarı uzunluğu 110-120 santim arasında olan cihazın ucunda kamera var ve geçtiği bölgeleri bir televizyon ekranına yansıtıyor. Doktor da bu görüntülere bakarak hastanın incelenen bölgesinin iç yüzeyini görüyor ve teşhisi koyabiliyor. Bu işlem sırasında hastanın nabız durumu ve oksijen düzeyi izleniyor. Endoskopi sırasında şüpheli dokulardan patolojik tetkik için örnek alınabilir veya kanama durdurma ve polip çıkarma gibi tedavi edici işlemler de yapılabiliyor.
ENDOSKOPİK İŞLEM NEDEN YAPTIRMALIYIM?
Endoskopi inceleme yapılan tüm alanlarda hastalıkların kesin ve erken tanınmalarına olanak sağlar. İşlem sırasında şüpheli alanlardan alınan biyopsiler ile hastalığın kesin tanısı konulabilmektedir. Böylece erken ve doğru tedavi yöntemleri kullanılıp hastalığın daha kısa ve ucuz ortadan kaldırılabilmesi sağlanmaktadır.
Eğer;
- Yutma ve çiğneme ile ilgili problemleriniz,
- Devam eden mide ekşime ve yanmaları,
- Uykuda gelen öksürük, horlama nöbetleri ve ses kısıklıkları,
- Yemeklerden sonra veya aç karnına mide sancılarınız ve ağrılarınız
- Karın ağrısı,
- Üst Sindirim sisteminden kanamalar,
- Kusmalar,
- Yanlışlıkla yabancı cisim yutulması,
- Barsak düzeninizde değişiklikler,
- Tuvalette dışkılıma ile kanamalar,
- Daha önce tanı konmuş bir sindirim sistemi hastalığının kontrollerine gereksinim,
- Barsak tembellikleri, kabızlık ya da uzun süredir düzelmeyen ishaller,
- Çekilmiş olan mide ve barsak filmlerinde anormal bulgular varsa;
Endoskopi gerekmektedir
ENDOSKOPİ YERİNE BAŞKA NE YAPTIRABİLİRİM?
Endoskopinin alternatifi yine endoskopidir. Son zamanlarda KAPSÜL ENDOSKOPİ ve SANAL (VIRTUAL) ENDOSKOPİ gibi alternatif endoskopik yöntemler bazı merkezlerde uygulanmaktadır.
ENDOSKOPİ İŞLEMİ NE KADAR SÜRER?
İşlem yaklaşık 15-30 dakika kadar sürecektir. Uyum sorunu veya teknik sorunlar nedeniyle işlem süresi uzayabilir.
BAŞARI OLASILIĞI NEDİR?
Endoskopinin başarısı ve hastanın endoskopiden rahatsızlık duymaması kimin yaptığına, nerede yapıldığına, nasıl yapıldığına ve deneyimli bir yardımcı ekibinin olup olmamasına göre değişir. Endoskopiyi bu konuda eğitim görmüş hekimler yapmalıdır. Eğer bir engel yoksa hastaya bir ön hazırlık olarak ilaç uygulanmalıdır. Öncelikle hastanın dil kökü ve küçük dil çevresi diş hekimlerinin de kullandığı bölgesel uyuşma yapan bir spreyle uyuşturulur. Bu bulantıyı ortadan kaldırır. Daha sonra da kol damarından rahatlatıcı ve hafif uyku yapıcı ilaçlar verilir.
İŞLEM SONRASI İYİLEŞMEDE NELER OLABİLİR?
İşlemden sonra bazı hastalarda geçici ses kısıklığı, yutma güçlüğü, hafif boğaz ağrısı ve karında şişkinlik, bulantı hissedebilir. Bu şişkinlik hissi ve bulantı işlem sırasında mideye verilen havadan kaynaklanmaktadır.
Aşağıdakilerden bir veya daha fazlasının gelişmesi durumunda ise zaman kaybetmeden doktorunuza haber vererek, hastaneye başvurun;
- Ateş yükselmesi
- Yutma güçlüğü, ağrılı yutma
- Baş dönmesi, nefes darlığı veya bayılma hissi
- Boğaz, göğüs ve midede keskin ağrı, yanma veya şiddetli kusma
ENDOSKOPİ YAPTIRMAZSAM NE OLUR?
Endoskopi işlemi yaptırmama sonucunda üst sindirim sistemi şikayetlerinin devam etmesi, hastalığın kronikleşmesine neden olabilir. Endoskopi inceleme yapılan tüm alanlarda hastalıkların kesin ve erken tanınmalarına olanak sağlayan bir yöntemdir. İşlem sırasında şüpheli alanlardan alınan biyopsiler ile hastalığın kesin tanısı konulabilmektedir. Böylece erken ve doğru tedavi yöntemleri kullanılıp hastalığın daha kısa ve ucuz ortadan kaldırılabilmesi sağlanmaktadır.
ALT SİNDİRİM SİSTEMİ ENDOSKOPİSİ (KOLONOSKOPİ) NEDIR?
Kalın bağırsağın içinin görülerek incelendiği teşhis yöntemine kolonoskopi adı verilir. Bu işlem kalın bağırsak hastalıklarında, makattan olan kanamalarda, karın ağrılarında, kanlı ishalde, uzun süren ishallerde tanı amaçlı veya gerektiğine tedavi için (polip çıkarılması vb gibi) kullanılmaktadır.
KOLONOSKOPİ NASIL YAPILIR?
Kolonoskopi sırasında dışarıdan içeriye doğru tüm kalın bağırsak bölümleri (anüs, rektum, sigmoid kolon, inen kolon, transvers kolon ve çıkan kolon) ve gerekirse ince bağırsağın son kısmı (terminal ileum) incelenir. İşlem sırasında kullandığımız cihaza kolonoskop adı verilir. Kolonoskop; esnek, bükülebilir, ucunda minik bir kamera olan ve işaret parmağı kalınlığında tüp şeklinde ileri teknoloji ürünü bir cihazdır. Alt sindirim sistemi endoskopisi ışıklı bir hortumla makattan girilerek kalın bağırsağın iç yüzeyinin görülerek incelenmesine ve gerektiğinde işlem sırasında bu bölgelerden çeşitli parçaların (biyopsi) alınmasına olanak sağlar.
KOLONOSKOPİ YERİNE BAŞKA NE YAPTIRABİLİRİM?
Kolonoskopiye tam bir alternatif olmamakla birlikte diğer yöntemler aşağıda sıralanmıştır.
Baryumlu Kolon Grafisi: Müshil ile boşaltılan bağırsaklar anüs yolu ile baryum içeren bir maddeyle doldurulur. Hastanın birkaç poz röntgeni alınır. Daha sonra hasta baryum içeren bu sıvıyı boşaltır ve anüs yolu ile hava verilerek bağırsaklar şişirilir. Tekrar birkaç poz röntgen çekilir. Bağırsağın son kısmı olan rektumdaki patolojiler bu yöntemle çok iyi değerlendirilemiyebilir.
Sanal Kolonoskopi: Müshil ile boşaltılan bağırsaklara anüs yoluyla bir miktar hava verilir ve bağırsaklar şişirilir. Bilgisayarlı tomografi ile hasta karın bölgesinin çekimleri yapılır. Daha sonra bilgisayar tarafından sanal olarak oluşturulan bağırsak içinin görüntüleri incelenir. Yöntemin başarılı olabilmesi için kullanılan cihazın teknolojik olarak iyi, radyoloji uzmanının bu konuda deneyimli ve bağırsak içinin mutlak olarak dışkıdan arındırılmış olması gerekir. Bağırsak içindeki dışkı parçalarının polip zannedilmesi mümkündür.
Yukardaki her iki yöntemde de X ışınları (röntgen) kullanılır. Bu yollarla bağırsak içinde anormal bir durum saptanırsa hastanın başka bir gün bağırsağını tekrar müshil ile boşaltması, kolonoskopi yapılması ve saptanan soruna yönelik girişim (polip alma, biopsi) gerekecektir.
KOLONOSKOPİ İŞLEMİ NE KADAR SÜRER?
İşlem süresi yaklaşık 30 - 60 dakikadır. Uyum sorunu veya teknik sorunlar nedeniyle işlem süresi uzayabilir.
BAŞARI OLASILIĞI NEDİR?
İşlem sırasında kalın barsağınızın tamamen temiz olması muayenenin başarısını artırır ve işlemin tekrar yapılmasını önler.
İŞLEM SONRASI İYİLEŞMEDE NELER OLABİLİR?
İşlemden sonra bazı çocuklarda karında şişkinlik ve rahatsızlık hissedilebilir. Bu durum işlem sırasında bağırsaklara verilen havadan kaynaklanmaktadır.
Belirtilen yakınmaların dışında aşağıdakilerden bir veya daha fazlasının gelişmesi durumunda ise zaman kaybetmeden doktorunuza haber vererek hastaneye başvurun;
- Ateş yükselmesi
- Baş dönmesi, nefes darlığı veya bayılma hissi
- Karında keskin ağrılar veya şiddetli kusma
- Makattan kanama olması veya dışkıda belirgin kan görülmesi (kanama yakınması ile kolonoskopi yapılan hastalar dışında)
Kolonoskopi sırasında bazı sakinleştirici ilaçlar verilir. Buna bağlı olarak o gün araba kullanmamak veya işlem sonrası yalnız olmamak gerekir. İşlem sonrası yorgunluk hissedilir, refleksler uzar, sağlıklı karar verme güdüsü baskılanır. Bu nedenle birisinin eşlik etmesi en doğru olanıdır. İşlem sonrası iyice uyanana kadar, ünitede gözlem altında bir süre daha kalmak gerekir.
KOLONOSKOPİ YAPTIRMAZSAM NE OLUR?
Kolonoskopi ile karın cerrahisine ihtiyaç duymaksızın polipler çıkarılabilir, ayrıca poliplerin ve erken evre kanserlerin incelemesinde radyolojik yöntemlere göre daha duyarlıdır. Poliplerin çıkarılması, bunların, ilerdeki evrelerde sebep olabileceği kanama ve kanser gelişimi gibi komplikasyonları önler.
Sağlık Köşesi Son Yazılar
Sizler için hazırladığımız sağlık yazılarımız
KABIZLIK TEDAVİSİ VE CERRAHİSİ
2023-05-31 16:37:23
AKUT APANDİSİT
2023-05-31 16:36:32
METABOLİZMANIN DÜZGÜN ÇALIŞMASI İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
2023-05-31 16:36:02
ENDOSKOPİ HAYAT KURTARIR MI?
2023-05-31 16:35:32
ALERJİ VE HAYAT
2023-05-31 16:35:02